سی ان سی سه حرف اول کلمه computer numerical control به معنی کنترل عددی کامپیوتری است.
در تعریف ساده cnc می توان گفت سی انسی دستگاهی است که از آن برای کنترل اتوماتیک ابزار ها و دستگاه های کاری استفاده می شود.استفاده از این دستگاه خطا های انسانی در صنایع را به حداقل ممکن می رساند زیرا تمرکز اصلی بر نرم افزار های کامپیوتری است و نه محاسبات دستی انسانی.در یک کلام : سی ان سی یک مجری دقیق برای دستورات انسانی است.
این دستگاه نسخه پیشرفته تر دستگاه ان سی ( NC ) است که کار کنترل حرکت محور های خطی و دورانی را بسیار راحت تر کرده است.
از مزیت های دستگاه سی ان سی نسبت به نسخه قدیمی تر و دستی آن یعنی ان سی می توان به این مورد اشاره کرد که به دلیل اینکه سی ان سی با محاسبات کامپیوتری کار می کند در مقایسه با ان سی که بر محور محاسبات انسانی است دقت بسیار بالاتری دارد و خطای محاسباتی نیز به حداقل ممکن می رسد.
مورد دیگر اینکه به کمک دستگاه های سی ان سی می توان هر نوع شکل دلخواهی را به سادگی رسم کرد که البته همین دو مورد موجب شده است که قیمت دستگاه سی ان سی در مقایسه با دستگاه ان سی بیشتر باشد.
دستگاه های کنترل عددی به کمک دستوراتی که برای آن ها تعیین می شود وظیفه کنترل حرکت محور های خطی و دورانی را انجام می دهند.این دستورات ممکن است به صورت دستی و توسط اپراتور دستگاه و یا با استفاده از نرم افزار های کامپیوتری نوشته شود.
برای تولید یک قطعه صنعتی،ابتدا ویژگی های ظاهری جسم مورد نظر از قبیل شکل و اندازه و … توسط ابزار های طراحی کامپیوتری ترسیم می شود و سپس به کمک نرم افزار های مخصوصی این ویژگی های ظاهری در عمل پیاده سازی می شوند و خروجی مورد نظر تولید می شود.
دستگاه های سی ان سی با دقت بسیار بالایی قادر به تعیین محدوده حرکتی هستند؛دقتی در حد 0.001 میلی متر.
با توجه به تعداد محور هایی که یک دستگاه cnc دارد ،می توان از آن برای ترسیم شکل های مختلف هندسی مثل دایره و بیضی و مستطیل و هر شکل دلخواه دیگری که می توان در فضای سه بعدی x و y و z تصور کرد استفاده کرد و خروجی هایی متناسب با این شکل ها تولید کرد.
همانطور که گفته شد ترسیم شکل های مختلف توسط این دستگاه ها به محور های آن ها بستگی دارد.
اصولا دو دستگاه های cnc حول دو محور کار می کنند:
محور خطی و محور دورانی.
محور خطی محوری است که فقط در امتداد یک جهت حرکت رفت و برگشتی دارد و در مقابل محور دورانی به محوری می گویند که حول یک بعد از ابعاد سه گانه حرکت چرخشی و دورانی دارد.با ترکیب محور های خطی و دورانی در دستگاه های سی ان سی می توان با دقت و سرعت بالایی حالات بسیار متنوعی از محصول را تولید کرد.